Dyspepsja to dolegliwość, która objawia się bólem oraz dyskomfortem w nadbrzuszu. Boryka się z nią około 60 procent populacji. Co 5 z nich odczuwa przykre dolegliwości okresowo, a co 3 odczuwa je przez minimum 3 miesiące.
Dyspepsja oznacza w dosłownym tłumaczeniu „złe trawienie”, w związku z tym przez długi czas była potocznie nazywana niestrawnością. Jej objawy pojawiają się niezależnie od płci i wieku.
Przyczyny dyspepsji
- choroba refluksowa przełyku
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- choroby trzustki
- nowotwory przełyku i żołądka
- przyjmowanie niektórych leków, między innymi niesteroidowych leków przeciwzapalnych czy kortykosteroidów
- zakażenia, na przykład bakterią Helicobacter pylori
- zmiany genetyczne
- zaburzenia czynnościowe bez zmian strukturalnych i biochemicznych
Dyspepsja i jej rodzaje
- niezdiagnozowana – występuje u pacjentów zgłaszających się do lekarza po raz pierwszy, a których objawy są charakterystyczne dla dolegliwości trawiennych. To osoby, które nie były wcześniej diagnozowane oraz te z dyspepsją spowodowaną nierozpoznanymi wcześniej nieprawidłowościami organicznymi,
- organiczna – dotyczy pacjentów, u których objawy pojawiły się na skutek rozpoznanych zmian w przewodzie pokarmowym,
- czynnościowa – dotyczy pacjentów, którzy mają objawy trwające minimum 3 miesiące, u których nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w obszarze przewodu pokarmowego. Wyróżnia się dwa jej rodzaje – zespół dyskomfortu poposiłkowego (objawia się wczesnym uczuciem sytości) oraz zespół bólu w nadbrzuszu (charakterystyczne są dla niego częste bóle oraz zgaga).
Czym objawia się dyspepsja?
- bólem
- zgagą
- skłonnością do odbijania się
- nudnościami
- wymiotami
- dyskomfortem w górnej części brzucha
- wczesnym uczuciem sytości
- szybką utratą apetytu.
Jak leczona jest dyspepsja?
Podczas pierwszej wizyty u lekarza, przeprowadza on szczegółowy wywiad chorobowy oraz badanie fizykalne, które umożliwią mu na określenie przyczyn występowania przykrych objawów. Następnym etapem diagnostyki jest gastroskopia. By możliwe było postawienie diagnozy, niezbędne będzie zbadanie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Podczas tego badania często pobierany jest także wycinek pozwalający na stwierdzenie obecności zakażenia bakterią Helicobacter pylori. Niekiedy wykonuje się również badania laboratoryjne takie, jak morfologia krwi, odczyn Biernackiego, poziom glukozy na czczo, poziom hormonów tarczycy, kreatyniny czy wapnia lub USG.
Wybór konkretnej metody leczenia jest uzależniony od przyczyn dyspepsji, lecz w większości przypadków opiera się ona na leczeniu farmakologicznym. Niezbędna okazać może się także zmiana jadłospisu czy stylu życia. Jeśli przyczyną dyspepsji jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori, wówczas stosuje się trwające około 10-14 dni leczenie bazujące na antybiotykach, inhibitorach pompy protonowej oraz cytrynianie bizmutu. W pozostałych przypadkach podaje się leki prokinetyczne, antysekrecyjne oraz miorelaksacyjne.