Miód – rodzaje miodów i ich właściwości zdrowotne

Miód znany jest ludziom od wieków. Pierwsze informacje o nim pojawiają się już w historycznych zapiskach starożytnych cywilizacji, gdzie na przykład Egipcjanie podczas obrzędów pogrzebowych umieszczali naczynia wypełnione miodem w grobowcach faraonów. Natomiast w starożytnej Grecji uważany był za pokarm bogów. Ten słodki nektar jest jednym z najstarszych lekarstw na świecie, którego nieocenione, lecznicze właściwości są z powodzeniem ciągle wykorzystywane we współczesnej medycynie oraz naszych domostwach. 

Miód ma zazwyczaj konsystencję gęstego, lejącego się płynu, ale może również występować w formie bardziej stałej (krupa). Barwa jego, w zależności od gatunku, może przechodzić z bieli, poprzez różnego rodzaju odcienie żółci, nawet do ciemnobrązowej.

Wyróżniamy trzy typy miodów:

• nektarowe (kwiatowe)
• spadziowe
•  mieszane (nektarowo-spadziowe)

W zależności od rodzaju miodu (rośliny z jakiej on powstał), możemy wyróżnić różne, unikalne właściwości zdrowotne każdego z nich.

Dlaczego miód ma tak silne działanie zdrowotne?

Ponieważ miód posiada silne działanie bakteriobójcze i antybiotyczne. Ponadto zawiera on duże ilości witamin (A, B1, B2, B6, B12, C, kwas foliowy i pantotenowy oraz biotynę) oraz mikroelementów takich jak: potas, magnez, wapń, żelazo, chlor, fosfor, mangan, kobalt i molibden.

Bardzo ważne dla naszego zdrowia są również enzymy zawarte w miodzie, pochodzące z gruczołów ślinowych owadów, które dodają je w trakcie produkcji miodu.
Składniki miodu, pomijając proces trawienia, trafiają prosto do naszego krwiobiegu.
Posiada również właściwości odtruwające, eliminując z naszego organizmu ołów i inne, szkodliwe metale ciężkie.

Miód ma ogólne działanie wzmacniające, regenerujące i uodparniające. Zalecane jest więc jego stosowanie w stanach przewlekłego zmęczenia i wyczerpania. Ponadto miód wzmacnia serce oraz wspomaga pracę naszego układu krwionośnego.

Leczenie miodem ma również swoją fachową nazwę w medycynie niekonwencjonalnej – apiterapia. Jest to dziedzina medycyny, która przy użyciu miodu oraz innych produktów pszczelich takich jak propolis, czy też pyłek kwiatowy, zajmuje się leczeniem i profilaktyką różnego rodzaju schorzeń.

Różne rodzaje miodów i ich właściwości zdrowotne

# Miód akacjowy

Ten miód jest pozyskiwany w okresie kwitnienia robinii białej (akacji białej). W stanie płynnym może mieć barwę od bezbarwnej do jasnokremowej, natomiast w stanie skrystalizowanym od białej do słomkowej. Ma delikatny zapach kwiatu akacji.

Jego główną cechą jest większa zawartość sacharozy, niż w przypadku innych miodów nektarowych. Ponieważ stosunkowo jest w nim dość dużo fruktozy, to posiada niższy indeks glikemiczny. Z tego powodu może być stosowany przy niektórych rodzajach cukrzycy. Zawiera stosunkowo mało pyłku, jest więc zalecany do żywienia ludzi młodych – szczególnie alergików.
Odznacza się niską aktywnością antybiotyczną. Poprawia apetyt, przyspiesza trawienie oraz leczy i przyspiesza regenerację błon śluzowych żołądka, dzięki czemu zapobiega chorobom wrzodowym żołądka oraz dwunastnicy. Stosuje się go również w leczeniu nadkwasoty żołądka, usuwaniu nadżerek i owrzodzeń oraz stanów kurczowych jelit.
Ma działanie bakteriobójcze i moczopędne, dlatego jego właściwości są również wykorzystywane przy leczeniu schorzeń nerek i dróg moczowych.
Ma właściwości wyciszające oraz ułatwiające zasypianie, dzięki czemu skutecznie jest stosowany w profilaktyce bezsenności. Podobnie jak miód gryczany – posiada bardzo wyraźne działanie antymutagenne.

# Miód faceliowy

Pozyskiwany jest z kwiatów facelii. W Polsce najpopularniejszą odmianą jest facelia błękitna, która zwyczajowo nazywana jest również wiązanką wrotyczową. Facelia jest uważana za jedną z najbardziej miododajnych roślin. Miód z tej rośliny jest nazywany „miodem królewskim”.

Miód ten charakteryzuje się jasnożółtą lub lekko zielonkawą barwą. Ma delikatny, lekko kwaskowaty smak. Posiada on wiele różnorakich właściwości leczniczych.
Między innymi działa przeciwbakteryjnie oraz dzięki zawartości choliny – ochronnie. Świetnie wzmacnia odporność i zapobiega stanom zapalnym górnych dróg oddechowych. Pomocny również w leczeniu astmy oskrzelowej. Stosowany przy leczeniu chorób układu krążenia, miażdżycy oraz niewydolności serca. Jest zalecany dla osób, które maja problemy z nadciśnieniem tętniczym, ponieważ skutecznie je obniża. Chroni naszą wątrobę, zwłaszcza przy zatruciach. Wspomaga leczenie chorób układu pokarmowego: nieżytu i wrzodów żołądka, wrzodów dwunastnicy oraz problemów z woreczkiem żółciowym.
Warto go spożywać po dużym wysiłku fizycznym oraz intelektualnym.
Dodatkowo jego unikalną właściwością jest to, że obniża toksyczne działanie używek takich jak: papierosy, alkohol, kawa czy herbata.

# Miód gryczany

Powstaje z nektaru biało różowych kwiatów gryki – rośliny z rodziny rdestowatych.
Ten miód charakteryzuje się ciemną, herbacianą barwą, która może przejść nawet do brunatnej. W smaku i zapachu jest bardzo intensywny.

Jest bogatym źródłem polifenoli – w tym flawonoidów (rutyny) i kwasów fenolowych, które cechują silne właściwości antyoksydacyjne hamujące powstawanie wolnych rodników, czyli cząsteczek, które uszkadzają DNA białka oraz tłuszcze w komórkach. Dlatego też jest zalecany przy leczeniu chorób o podłożu rodnikowym, takich jak: cukrzyca, miażdżyca, zapalenie trzustki, zaćmy oraz choroby Parkinsona, czy też Alzheimera. Zmniejsza również cytotoksyczność utlenionego cholesterolu.
Rutyna zawarta w modzie gryczanym posiada właściwości wzmacniające i oczyszczające naczynia krwionośne, dlatego też jest zalecany właśnie przy miażdżycy, chorobie wieńcowej, żylakach i nadciśnieniu tętniczym.
Wzmacnia odporność, przyspiesza gojenie ran oraz pomaga w odbudowie komórek kostnych, dlatego też jest polecany przy złamaniach kości.
Można go również stosować przy stanach osłabienia pamięci, leczeniu osłabionego wzroku i słuchu oraz przy zapaleniach nerek i opłucnej.

# Miód koniczynowy

Wytwarzany jest z kwiatów białej i czerwonej koniczyny. Ma barwę słomkowo-żółtą lub lekko łososiową. Posiada delikatny zapach koniczyny. W smaku jest aromatyczny, łagodny, lekko kwaskowaty. Miód z czerwonej koniczyny jest trudniej dostępny niż miód z białej koniczyny. Jest jaśniejszy od niego i dłużej pozostaje płynny.

Działa przeciwzapalnie, wykrztuśnie i napotnie. Ma właściwości moczopędne, dlatego też jest skuteczny przy zatrzymaniu moczu. Jest również polecany przy niedomaganiach układu pokarmowego i w leczeniu biegunek. Usprawnia pracę wątroby.
Posiada również właściwości przyspieszające gojenie ran oraz obniża ciśnienie krwi.

# Miód lawendowy

Miód pozyskiwany z kwiatów lawendy wąskolistnej, charakteryzuje się znaczną ilością olejków eterycznych, które mają właściwości odkażające oraz uspokajające. Sam miód ma delikatny, bardzo przyjemny, kwiatowy zapach. Barwa jasnokremowa, złocista, nawet do bursztynowej. Jego wyrazisty smak na długo pozostaje w ustach. Należy do miodów najwyższej jakości.

Jest wskazany wspomagająco przy leczeniu przeziębienia, grypy oraz chorób układu oddechowego, takich jak: zapalenie płuc i oskrzeli.
Ze względu na swoje właściwości przeciwmiażdżycowe, kardioenergetyczne oraz obniżające ciśnienie krwi, sprawdza się przy schorzeniach serca oraz układu sercowo-naczyniowego. Jest dobrym źródłem energii dla mięśnia sercowego oraz zwiększa siłę jego skurczu. Rozszerza naczynia krwionośne i usprawnia przepływ krwi.
Jest pomocny przy zaburzeniach trawienia oraz schorzeniach układu pokarmowego na tle skurczowym. Wspomaga również leczenie chorób nerek i dróg moczowych oraz chorób pasożytniczych.
Łagodne, uspokajające działanie miodu wspomaga leczenie nerwic i depresji. Ogranicza wahanie nastrojów i zwalcza wyczerpanie nerwowe. Pomaga przy bólach głowy i kłopotach z zasypianiem.
Stosowany miejscowo na użądlenia owadów, szybko zmniejsza obrzęk oraz świąd i pieczenie, a także przyspiesza gojenie się ran.

# Miód lipowy

Pozyskiwany z kwiatów lipy. Jest jednym z najlepszych odmian miodów nektarowych. Trudno go pozyskać w czystej postaci, ponieważ lipa jest drzewem stosunkowo rzadko występującym w naszym kraju, dlatego trudno odnaleźć je rosnące w skupiskach, do tego w sprzyjających warunkach (np. z dala od miejsc narażonych na emisję spalin).

Miód ten wyróżnia się silnym, lipowym aromatem. W smaku bywa lekko ostry, często piekący i gorzkawy. Jest to bardzo charakterystyczna cecha tego miodu. W barwie zielonkowo-żółty, przechodzący nawet do jasno-bursztynowej, ale pozyskiwany później może być nawet brązowy. W stanie płynnym konsystencją przypomina olej rycynowy.
Odznacza się wysoką aktywnością antybiotyczną. Zaobserwowano u niego szczególnie silne działanie na bakterie typu coli, paciorkowca i gronkowca oraz grzyby i drożdże chorobotwórcze dla człowieka.

Substancje zawarte w miodzie charakteryzują się działaniem napotnym i wykrztuśnym, dlatego też jest często stosowanym środkiem do leczenia oraz łagodzenia objawów grypy i przeziębienia. Jest szczególnie polecany w leczeniu ostrych i przewlekłych chorób dróg oddechowych: angin oraz infekcji gardła, zatok oraz oskrzeli. Skuteczny przy nocnych napadach kaszlu (u dzieci stosować powyżej 12 miesiąca życia).
Posiada on również działanie rozkurczające, dzięki czemu jest polecany dla osób cierpiących na choroby serca oraz układu naczyniowego. Jego właściwości uspokajające oraz wyciszające powodują, że jest skuteczny w leczeniu schorzeń układu nerwowego, między innymi przy różnego rodzaju nerwicach, przewlekłym stresie oraz bezsenności. Jest również stosowany przy schorzeniach reumatycznych i chorobach dróg moczowych.

# Miód manuka

Produkowany jest z nektaru kwiatów wiecznie zielonego krzewu Manuka, który występuje na obszarach Nowej Zelandii i Australii. Miód ten posiada ostry i intensywny smak oraz zapach. Barwę ma ciemno bursztynową.

Tak jak również inne miody posiada właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne, przeciwutleniające oraz przeciwpasożytnicze. Jego szczególne prozdrowotne i unikatowe właściwości wynikają jednak z zawartego w nim składnika zwanego methylglyoxal (MGO). Z tego powodu stosowanie go u osób starszych oraz ciężko chorych powinno być najpierw uzgodnione z lekarzem. Wiedzmy, że ilość MGO w każdej partii miodu może być różna, co jest ważne przy jego doborze kiedy chcemy go stosować przy konkretnym schorzeniu lub dolegliwości.
Miód manuka ogólnie działa korzystnie na układ pokarmowy i odpornościowy. Zwiększa liczbę pro biotycznych bakterii jelitowych. Łagodzi również objawy przeziębienia oraz infekcje górnych dróg oddechowych. Pomaga również w problemach skórnych oraz jest efektywny przy zwalczaniu stopy cukrzycowej, odleżyn i innych trudno gojących się ran.

Konkretne właściwości miodu manuka wg zawartości MGO:

MGO 30+ – Zdrowy i wartościowy suplement codziennej diety.
MGO 100+ – Zwiększanie oraz poprawianie ogólnej odporności przeciw infekcjom bakteryjnym.
MGO 250+ – Wspomaganie leczenia przy lekkich i średnich przeziębieniach oraz problemów żołądkowych, takich jak refluks, wrzody czy też heliobacter.
MGO 400+ – Zwiększanie odporności oraz wzmacnianie organizmu w przypadku poważniejszych infekcji oraz przeziębień. Wspomagająco przy problemach żołądkowo-jelitowych, takich jak refluks, wrzody, heliobacter oraz IBS. Wspomagająco również przy problemach skórnych, typu egzema i trądzik oraz leczeniu trudno gojących się ran, np. odleżyny i stopa cukrzycowa.
MGO 500+ – Wspieranie intensywnego leczenia trudnych infekcji bakteryjnych (np. gronkowiec) i przeziębień. Wspomagająco przy problemach żołądkowo-jelitowych, takich jak refluks, wrzody, heliobacter oraz IBS. Wspomagająco również przy problemach skórnych, typu egzema i trądzik oraz leczeniu trudno gojących się ran, np. odleżyny i stopa cukrzycowa.

# Miód mniszkowy

Miód pozyskiwany z kwiatów mniszka lekarskiego potocznie zwanego mleczem. Zaliczany do miodów szlachetnych. Trudny do pozyskania, ponieważ jest bardzo często wykorzystywany przez pszczoły jako pożytek rozwojowy. Uchodzi za jeden z najsłodszych miodów. Z głębokim i przyjemnym aromatem mniszka. Barwę ma jasnokremową przechodzącą do żółci, a nawet jasnej pomarańczy. W konsystencji jest gęsty i „ciągliwy”. Szybko się krystalizuje.

Charakteryzuje się wysoką aktywnością biotyczną. Jest szczególnie polecany przy zaburzeniach trawienia, chorobach żołądka, jelit, wątroby oraz dróg żółciowych. Dzięki zawartości choliny obniża poziom lipidów w wątrobie. Posiada delikatne działanie żółciopędne.
Wspomagająco działa również przy niedokrwistości, schorzeniach reumatycznych oraz problemach układu moczowego. Działa wzmacniająco na układ odpornościowy oraz w stanach ogólnego osłabienia i wyczerpania psychofizycznego. Doskonale przyspiesza gojenie się wszelkich ran.

# Miód nawłociowy

Ten miód jest dość rzadko spotykaną odmianą, przez co jest zazwyczaj trudno dostępny. Trudno go również pozyskać, ponieważ kwiaty nawłoci kwitną jesienią, a z reguły pszczoły przygotowywane są wtedy do zimy. Jest to miód słodki w smaku, jednak charakteryzujący się przebijającą kwaśno-gorzką nutą. Ma przyjemny aromat, ale należy pamiętać o przechowywaniu go w szczelnym pojemniku ponieważ ma tendencję do przyjmowania obcych zapachów. Barwa od jasnej do ładnej bursztynowej. Krystalizując się tworzy przyjemny do rozsmarowywania krem.

Ma przede wszystkim działanie dezynfekujące, przeciwzapalne i bakteriobójcze oraz także żółciopędne i moczopędne. Jest szczególnie polecany w stanach zapalnych dróg moczowych, występującym skąpomoczu oraz kamicy nerkowej. Poprawia ukrwienie nerek, a także żył dolnych. Pomocny również przy problemach z prostatą.
Jest bogatym źródłem witamin oraz różnego rodzaju mikroelementów.

# Miód rzepakowy

Jeden z popularniejszych miodów. Wytwarzany z nektaru kwiatów rzepaku.
Charakteryzuje się łagodnym smakiem i zapachem z ledwo wyczuwalną nutą rzepaku. W stanie płynnym jest niemal bezbarwny lub lekko słomkowy. Bardzo szybko ulega procesowi krystalizacji zyskując wtedy barwę białą lub kremową oraz „smalcowatą” konsystencję.
Miód ten jest bogaty w bor – pierwiastek potrzebny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy i śledziony oraz budowy kości; i żelazo, które jest ważnym składnikiem hemoglobiny.

Zalecany jest przy leczeniu niewydolności serca oraz schorzeń układu krążenia, w tym miażdżycy. Normalizuje ciśnienie tętnicze oraz poprawia zaopatrzenie mięśnia sercowego w tlen.
Uzupełnia niedobory potasu oraz usuwa nadmiar wody z organizmu, zmniejszając tym samym obrzęki.
Polecany jest również przy schorzeniach wątroby, układu moczowego i pokarmowego.
Przyspiesza gojenie się ran, a stosowany na oparzenia zapobiega tworzeniu się pęcherzy.

# Miód spadziowy z drzew liściastych

Miód powstający z wydalin mszyc i czerwców, które przyswajając białko z soku roślinnego – wydalają niestrawione cukry, które zwabiają pszczoły. Spadź liściasta jest mniej spotykana i najczęściej pochodzi ona z drzew lipy. Ma ciemno żółtą barwę i specyficzny smak. Wartości odżywcze spadzi znacznie przewyższają miody nektarowe pod względem zawartości minerałów.

Ten miód jest szczególnie polecany w leczeniu dolegliwości dróg oddechowych, ale również przy schorzeniach układu pokarmowego i moczowego. Reguluje pracę serca polepszając krążenie krwi i obniżając jej ciśnienie. Jest skuteczny również w przypadku chorób reumatycznych i zapaleń stawów oraz schorzeń skórnych, takich jak oparzenia i odmrożenia. Przyspiesza gojenie się ran.
Jego unikalną cechą jest to, że obniża szkodliwe działanie używek, takich jak kawa, alkohol, czy też tytoń. Przyspiesza przemianę materii.

# Miód spadziowy z drzew iglastych

Miód powstający z wydalin mszyc i czerwców urzędujących na drzewach iglastych. Uważany jest za króla wśród polskich miodów. Najczęściej można spotkać spadź jodłową lub świerkową, ale występuje również z sosny i modrzewiu. Charakteryzuje się ciemną, zielono-brązową barwą. W stanie skrystalizowanym może być nawet czarny. Ma przyjemny, żywiczno-leśny smak.

Wartości odżywcze spadzi znacznie przewyższają miody nektarowe pod względem zawartości minerałów. Ten miód posiada działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i wykrztuśne. Polecany jest przy leczeniu stanów zapalnych organizmu i schorzeń dróg oddechowych. Ma właściwości łagodzące kaszel. Skuteczny w leczeniu chorób układu krążenia i serca oraz układu nerwowego i różnego rodzaju nerwic.
Tak jak w przypadku spadzi liściastej – zaleca się go również przy leczeniu schorzeń reumatycznych, zapaleń i chorób stawów, problemach skórnych oraz schorzeniach układu pokarmowego i nerek. Wspomaga także leczenie zaburzeń przemiany materii.
Unikalną cechą tego miodu jest to, że posiada on działanie odtruwające, dlatego też jest polecany osobom szczególnie narażonym na szkodliwe działanie toksycznych substancji, jak i tym po kuracjach silnymi lekami.
Jest bogatym źródłem żelaza oraz posiada najwięcej naturalnych substancji antybiotycznych.

# Miód wielokwiatowy

Miód wielokwiatowy to grupa miodów, których właściwości, smak i barwa zależą od gatunków roślin, z których został pobrany nektar. Pszczoły pobierają go z różnego rodzaju miododajnych kwiatów i krzewów, zarówno łąkowych, polnych, leśnych, jak także uprawnych. Ogólnie rozróżniamy miody wiosenne oraz letnie, które mogą być odmiany wcześniejszej lub późniejszej. Miody wielokwiatowe mogą mieć barwę od jasno-kremowej do jasno-herbacianej. W smaku są słodkie i łagodne. Miody letnie charakteryzują się zdecydowanie ciemniejszą barwą i mają bardziej wyrazisty smak.

Główną jego cechą jest to, że pomaga on osobom uczulonym na pyłki uodparniać się na alergie i lepiej je znosić.
Polecany jest dla dzieci przy leczeniu przeziębień oraz chorób dolnych dróg oddechowych.
Ogólna właściwość tego miodu to duża zawartość cukrów prostych, które odżywiają i usprawniają pracę serca oraz innych organów w naszym ciele. Wspomaga również pracę naszej wątroby, pomagając w detoksykacji. Jest pomocny przy chorobach pęcherzyka żółciowego.
Miód wielokwiatowy stanowi przede wszystkim bardzo cenny suplement odżywczy, szczególnie zalecany w stanach wyczerpania psychicznego i fizycznego całego organizmu.

# Miód wrzosowy

Miód pozyskiwany z kwiatów wrzosu. Jest jednym z najlepszych miodów nektarowych. Bardzo pracochłonny i trudny w pozyskaniu. Charakteryzuje się „galaretowatą” konsystencją i przyjemnym zapachem wrzosu. Nie jest zbyt słodki. W smaku bywa ostry i nieco gorzkawy. Ma barwę pomarańczową do jasno-brunatnej z rubinowym odcieniem.

Ogólnie zwiększa odporność organizmu i chroni przed rozwojem zakażeń. Pomocny w leczeniu zapaleń gardła oraz błon śluzowych jamy ustnej.
Szczególnie polecany w leczeniu schorzeń układu moczowego, prostaty u mężczyzn oraz kamicy nerkowej. Wspomagająco również przy stanach zapalnych żołądka, jelit oraz biegunkach. Sprawdza się także w leczeniu chorób oczu.

Krystalizacja miodu – jak odwrócić proces krystalizacji?

Każdy prawdziwy miód po pewnym czasie ulega procesowi krystalizacji. Jest to proces całkowicie naturalny. Jeżeli chcemy przywrócić miodowi, który zgęstniał postać płynną, wystarczy go tylko lekko podgrzać w naczyniu z ciepłą wodą. Jednak należy uważać żeby nie przegrzać miodu. Miód, który został raz przegrzany lub zagotowany zostanie już na stałe ładny i płynny, ale niestety straci swoje właściwości zdrowotne.

 

Mało kto wie, że miód to jedyny naturalny środek, który zachowuje swoje właściwości antybakteryjne przez wiele lat. Tak więc odpowiednio przechowywany – w chłodnym miejscu i szczelnie zamkniętym pojemniku z dala od działania promieni słonecznych, będzie nam służyć swoim dobroczynnym działaniem przez długi czas. Warto więc zaopatrzyć w niego naszą domową apteczkę.